La relajación de las solemnidades del testamento
The relaxation of testamentary formalities

Antoni Vaquer Aloy

Resumen


El artículo analiza críticamente la jurisprudencia que tiende a la relajación de las formalidades testamentarias. La relajación debe tener en cuenta cuáles son las funciones que cumplen las solemnidades testamentarias, sobre la base de que la forma no es un límite sino una garantía de la libertad de testar. En particular, se critica que se declaren válidos testamentos con firmas aprendidas ad hoc para el otorgamiento de testamentos.


Palabras clave


derecho de sucesiones; testamento; forma

Texto completo:

PDF

Referencias


ALBALADEJO, Manuel, Curso de derecho civil V. Derecho de sucesiones, Madrid, 2008.

ANGOITIA GOROSTIAGA, Víctor, Cuadernos Civitas de Jurisprudencia Civil, 2007, nº 75.

BARON, Jane B., «Irresolute Testators, Clear and Convincing Wills Law», Washington & Lee Law Review, 2016.

CÁMARA LAPUENTE, Sergio, en PÉREZ ÁLVAREZ, Miguel Ángel (coord.), MARTÍNEZ DE ALDAZ, Carlos, DE PABLO CONTRERAS, Pedro, CÁMARA LAPUENTE, Sergio, Curso de derecho civil (V), Derecho de sucesiones, Madrid, 2013.

CÁMARA LAPUENTE, Sergio, «Las formalidades del testamento ológrafo en derecho catalán: apunte sobre un desacierto legislativo», La Notaria, IV/2000.

CASTÁN TOBEÑAS, José, Derecho civil español, común y foral, t. 6, vol. 2º, revisada y puesta al día por José BATISTA MONTERO-RÍOS y José Mª CASTÁN VÁZQUEZ, Madrid, 1979.

CEVALLOS, Jerónimo de, Practicarum et variarum quaestionum, Toleti, 1599, quaestio 71, nº 3.

CLEMENTE DE DIEGO, Felipe, Instituciones de derecho civil, t. III, nueva edición revisada y puesta al día por Alfonso DE COSSÍO Y CORRAL y Antonio GULLÓN BALLESTEROS, Madrid, 1959.

COBAS COBIELLA, María Elena, «Testamento ológrafo realizado de manera inusual. Una sentencia interesante», Revista de Derecho Patrimonial, nº 19, 2007.

COSSÍO, Alfonso, «Dolo y captación en las disposiciones testamentarias», Anuario de Derecho Civil, 1962.

DE LA CÁMARA ÁLVAREZ, Manuel, Compendio de derecho sucesorio, Madrid, 2011.

DÍEZ-PICAZO, Luis, GULLÓN, Antonio, Sistema de derecho civil, IV-2, Madrid, 2012.

FLAKS, Samuel, «Excusing Harmless Error in Will Execution: The Israeli Experience», consultable en http://works.bepress.com/samuel_flaks/1 (fecha de consulta 28 noviembre 2016)

GALGANO, Francesco, Commentario compatto al Codice Civile, Piacenza, 2012.

GARCÍA CANTERO, Gabriel, «Testamento ológrafo: ¿transformase o morir?», en LLEDÓ YAGÜE, Francisco, FERRER VANRELL, María Pilar, TORRES LANA, José Ángel (Dir.), El patrimonio sucesorio: reflexiones para un debate reformista, Madrid, 2014.

GARRIDO MELERO, Martín, Derecho de sucesiones, t. I, Madrid-Barcelona-Buenos Aires, 2009.

GLOVER, Mark, «The Therapeutic Function of Testamentary Formality», Kansas Law Review, 2012.

GRUNDMANN, Stefan, «Favor testamenti. Zu Formfreiheit und Formzwang bei privatschriftlichen Testamenten», Archiv für die civilistische Praxis, 1987.

HAGENA, Walter, §2247, Rn 1, en Münchener Kommentar zum BGB, München, 2004.

HORTON, David, «Tomorrow’s Inheritance: The Frontiers of Estate Planning Formalism», UC Davis Legal Studies Research Paper Series Research Paper No. 503 (2016, disponible en http://www.ssrn.com, fecha de consulta 28 noviembre 2016).

HORTON, David, «Wills Law on the Ground», UCLA Law Review, 2015.

JOU I MIRABENT, Lluís, art. 421-13, en EGEA FERNÁNDEZ, Joan, FERRER RIBA, Josep (dir.), Comentari al llibre quart del Codi Civil de Catalunya, relatiu a les successions, I, Barcelona, 2009.

JUBAULT, Christian, Droit civil. Les successions. Les liberalités, Paris, 2010, nº 735.

KOLKMAN, Wilbert D., «Testamentary Formalities in the Netherlands», en REID, Kenneth G. C., DE WAAL, Marius J., ZIMMERMANN, Reinhard, «Testamentary Formalities in Historical and Comparative Perspective», Testamentary Formalities, Oxford, 2011.

LACRUZ BERDEJO, José Luis, et al, Elementos de Derecho Civil V. Sucesiones, 3ª ed. revisada y puesta al día por Joaquín RAMS ALBESA, Madrid, 2007.

LANGBEIN, John H., «Excusing Harmless Errors in the Execution of Wills: A Report on Australia’s Tranquil Revolution in Probate Law», Columbia Law Review, 1987.

LANGBEIN, John H., «Substantial Compliance with the Wills Act», Harvard Law Review, 1975.

LASARTE ÁLVAREZ, Carlos, Principios de derecho civil VII. Derecho de sucesiones, Madrid-Barcelona-Buenos Aires, 2010.

LEIPOLD, Dieter, Erbrecht, Tübingen, 2012, Rn 290.

LESTER, Stephanie, «Admitting Defective Wills to Probate, Twenty Years Later: New Evidence for the Adoption of the Harmless Error Rule», Real Property, Probate and Trust Journal, 2007.

LLEDÓ YAGÜE, Francisco, Derecho de sucesiones, vol. II, parte 2ª, Bilbao, 1991.

LÓPEZ-GALIACHO PERONA, Javier, «Aportaciones al estudio de la firma manuscrita», en GONZÁLEZ PORRAS, J.M., MÉNDEZ GONZÁLEZ, F.P. (coord.), Libro Homenaje al profesor Manuel Albaladejo Fernández, Murcia, 2004.

MALAURIE, Philippe, Les successions. Les liberalités, Paris, 2010.

MANN, Bruce H., «Formalities and Formalism in the Uniform Probate Code», University of Pennsylvania Law Review, 1994.

MARROCCHI, Enrico, «Forme dei testamenti», en RESCIGNO, Pietro (dir.), Tratatto breve delle successione, vol. I, Milano, 2010.

MARSAL GUILLAMET, Joan, «La ineficacia dels actes i disposicions d’última voluntad», en Àrea de Dret Civil de la Universitat de Girona (coord.), El nou dret successori del Codi Civil de Catalunya, Girona, 2009.

MARSAL GUILLAMET, Joan, El testament, Barcelona, 2000.

MENASHE, Doron, «Relaxed Formalism: The Validation of Flawed Wills», Israel Law Review, 2007.

O’CALLAGHAN MUÑOZ, Xavier, Compendio de derecho civil. Tomo V Sucesiones, Madrid, 2016.

PARRA LUCÁN, María Ángeles (dir.), La autonomía privada en el derecho civil, Cizur Menor, 2016.

PINTENS, Walter, «Testamentary Formalities in France and Belgium», en REID, Kenneth G. C., DE WAAL, Marius J., ZIMMERMANN, Reinhard, «Testamentary Formalities in Historical and Comparative Perspective», Testamentary Formalities, Oxford, 2011.

POZO CARRASCOSA, Pedro del, VAQUER ALOY, Antoni, BOSCH CAPDEVILA, Esteve, Derecho de sucesiones, Madrid-Barcelona-Buenos Aires, São Paulo, 2012.

RAMOS GONZÁLEZ, Sonia, «art. 421-2», en EGEA FERNÁNDEZ, Joan, FERRER RIBA, Josep (dir.), Comentari al llibre quart del Codi Civil de Catalunya, relatiu a les successions, I, Barcelona, 2009.

REID, Kenneth G. C., DE WAAL, Marius J., ZIMMERMANN, Reinhard, «Testamentary Formalities in Historical and Comparative Perspective», en id. (ed.), Testamentary Formalities, Oxford, 2011.

RHODES, Anne-Marie, «Notarized Wills», Quinnipac Probate Law Journal, 2014.

RIVAS MARTÍNEZ, Juan José, «art. 684», en CAÑIZARES LASO, Ana, de PABLO CONTRERAS, Pedro, ORDUÑA MORENO, Javier, VALPUESTA FERNÁNDEZ, Rosario (dir.), Código Civil comentado, II, Cizur Menor, 2011.

RIVAS MARTÍNEZ, Juan José, «art. 687», en CAÑIZARES LASO, Ana, de PABLO CONTRERAS, Pedro, ORDUÑA MORENO, Javier, VALPUESTA FERNÁNDEZ, Rosario (dir.), Código Civil comentado, II, Cizur Menor, 2011.

RIVAS MARTÍNEZ, Juan José, «art. 695», en CAÑIZARES LASO, Ana, de PABLO CONTRERAS, Pedro, ORDUÑA MORENO, Javier, VALPUESTA FERNÁNDEZ, Rosario (dir.), Código Civil comentado, II, Cizur Menor, 2011.

RIVAS MARTÍNEZ, Juan José, «art. 699», en CAÑIZARES LASO, Ana, de PABLO CONTRERAS, Pedro, ORDUÑA MORENO, Javier, VALPUESTA FERNÁNDEZ, Rosario (dir.), Código Civil comentado, II, Cizur Menor, 2011.

ROCA TRIAS, Encarna, en PUIG I FERRIOL, Lluís, ROCA I TRIAS, Encarna, Institucions del dret civil de Catalunya. Volum III. Dret de successions, Valencia, 20097.

SÁNCHEZ CALERO, Francisco Javier, «art. 673», en ALBALADEJO, Manuel (dir.), Comentarios al Código Civil y Compilaciones Forales, t. IX-1.A, Madrid, 1990

SCALISE JR, Robert J., «Testamentary Formalities in the United States of America», en REID, Kenneth G. C., DE WAAL, Marius J., ZIMMERMANN, Reinhard, «Testamentary Formalities in Historical and Comparative Perspective», Testamentary Formalities, Oxford, 2011.

SHERWIN, Emily, «Clear and Convincing Evidende of Testamentary intent: The Search for a Compromise between Formality and Adjudicative Justice», Connecticut Law Review, 2002.

SOLÉ FELIU, Josep, «art. 421-17», en EGEA FERNÁNDEZ, Joan, FERRER RIBA, Josep (dir.), Comentari al llibre quart del Codi Civil de Catalunya, relatiu a les successions, I, Barcelona, 2009.

TORRES GARCÍA, Teodora F, «El testamento ológrafo en el Código civil», en GETE-ALONSO CALERA, María del Carmen (Dir.), Tratado de derecho de sucesiones, t. I, Cizur Menor, 2011.

TORRES GARCÍA, Teodora F., «art. 688», en en CAÑIZARES LASO, Ana, de PABLO CONTRERAS, Pedro, ORDUÑA MORENO, Javier, VALPUESTA FERNÁNDEZ, Rosario (dir.), Código Civil comentado, II, Cizur Menor, 2011.

VAQUER ALOY, Antoni, «La protección del testador vulnerable», Anuario de Derecho Civil, 2015.

WEIDLICH, Dietmar, §2247, en PALANDT, BGB, München, 2015, Rn 13.

WEISBORD, Reid Kress, «Wills for Everyone: Helping Individuals Opt Out of Intestacy», Boston College Law Review, 2013.

WENDEL, Peter T., «Setting the Record Straight: The ‘Flexible Strict Compliance’ Approach to the Wills Act Formalities», Pepperdine University School of Law Legal Studies Research Paper Series Paper Number 2016/25 (disponible en http://www.ssrn.com, fecha de consulta 28 noviembre 2016)

ZIMMERMANN, Reinhard, «Testamentary Formalities in Germany», en REID, Kenneth G. C., DE WAAL, Marius J., ZIMMERMANN, Reinhard, «Testamentary Formalities in Historical and Comparative Perspective», Testamentary Formalities, Oxford, 2011.

ZIMMERMANN, Reinhard, «Testamentsformen: "Willkür" oder Ausdruck einer Rechtskultur?», Rabels Zeitschrift für ausländisches und internationales Privatrecht, 2012.


Enlaces refback

  • No hay ningún enlace refback.


Soporte técnico: pedro.munar@uib.es

Contacte con la revista: aiglesia@ual.es